در اين بخش دستوالعملهای ساده ای که با رعایت آنها، فرش دستبافت شما از گزند صدمات در امان می ماند بیان می کنیم.
توجه کنید که این دستوالعمل ها در مورد فرشهای مصرفی می باشند و لازم است در مورد فرش های عتیقه با کارشناسان خبره مشورت شود:
۱) سطحی که فرش بر روی آن گسترده می شود باید صاف، خشک و عاری از گرد و خاک باشد.
۲) فرش بر روی سطح گچی یا خاکی یا آهکی نباید گسترده شود.
۳) بهتر است فرش روی لاستیک و یا فرش دیگری پهن نگردد.
۴) هنگام نظافت فرش بهتر است پنجره ها باز باشد تا گرد و خاک ناشی از نظافت دوباره روی فرش ننشیند.
۵) درز های لابه لای سنگ فرش، سرامیک و یا موزاییک سطحی که فرش بر روی آن پهن می شود نباید خالی باشد زیرا مخفیگاه خوبی برای رشد بید خواهد بود.
۶) برای جلوگیری از بید خوردگی پشت فرش می توانید از مقداری پودر نفتالین یا نگزالت و یا مواد گیاهی مانند تنباکو استفاده کنید. دقت کنید که از این مواد در حد متعارف استفاده شود.
۷) چنانچه فرش دچار بید خوردگی شد. ابتدا باید سطحی که فرش روی آن قرار دارد را کنترل و تمیز نمود سپس نقاط بید خورده حتما باید ترمیم گردند تا هنگام شستشو قسمتهای کنار بید خوردگی آسیب نبینند.
۸) عامل بید خوردگی پشمهای ضد عفونی نشده، هوای شرجی و مرطوب ، و نگهداری فرش در محل های سربسته و متروک و یا عدم توجه ونظافت فرش می باشد. در صورتیکه فرش در محل های سربسته و متروک قرار دارد، باید هر ماه یکبار درب ها باز گردند و فرشها مورد بارزسی قرار گیرند.
۹) فرش در طول زمان استفاده باید شستشو گردد.
۱۰) در صورتیکه خودتان در نظر دارید فرش را شستشو کنید، اول آنرا کاملا تکان داده و گرد و غبار آنرا بگیرید و بعد شستشو را شروع کنید. توصیه می شود شستشو را به قالیشویی های معتبر بسپارید.
۱۱) شستشوی فرش با مواد پاک کننده دارای خاصیت اسیدی مانند کلروهیدروسولفیتها باعث کم دوامی و از بین رفتن تارهای فرش می شود. بهترین شوینده برای فرش صابونهای کم اسید می باشند.
۱۲) تنها فرشهای معتبر است که امکان شستشو با آب و صابون را دارد، اگر فرشی که در آن از رنگهای شیمیایی استفاده شده است را می شویید امکان مخلوط شدن رنگها وجود دارد. لذا در مورد اینگونه فرشها با فروشنده خود مشورت کنید.
13- هر چند وقت یکبار فرش سر و ته شود که به یک اندازه پا خورده و در معرض سایش قرار گیرد . اگر مجبور هستید قسمتی از فرش را زیر درها قرار دهید ، درب را طوری تنظیم کنید که هنگام چرخش با فرش تماس نداشته باشد .
۱۴) چنانچه آب روی فرش ریخت باید از فرش گرفته شود و آن قسمت کاملا خشک شود.
15- فرشها نیز بعضاً در روی موکتهای صاف یا سنگ و موزائیک و سرامیک کف اطاق بر اثر پاخوردن حرکت می کنند . برای جلوگیری از این مورد می توان از آسترهای اسفنج مانند یا شبکه های توری از جنس ( پی وی سی ) نرم استفاده نمود. این آسترها بایستی کوچکتر از ابعاد فرش باشند .
۱۷) از گذاردن مستقیم نوک تیز پایه صندلی، مبل و یا میز بر روی فرش خودداری کنید. در این موارد از زیر پایه های چوبی و یا پلاستیکی ساخته شده استفاده کنید.
۱۸) از تابش نور مستقیم آفتاب بر روی فرش جلوگیری کنید. استفاده از رو فرشی یا پارچه بر روی فرش یا پرده ضخیم و یا کرکره جلوی پنجره می تواند مفید باشد. اگرچه نور مستقيم آفتاب براي مدت طولاني موجب پريدگي رنگ آن مي‌گردد اما لازم است كه هرچند وقت يكبار (مثلاً 6 ماه يكبار) فرشها را از داخل اطاق بيرون نمود و در معرض جريان هوا قرار داد و به اصطلاح فرش را هوا داد. مدت اين كار هيچگاه بيش از چند ساعت نيست و حداكثر نصف روز است. به ويژه آفتاب دادن پشت فرش بسيار حائز اهميت است. پشت فرش محل مناسب براي زندگي بيد و موريانه و ساير حشرات است و همچنين انواع كپكها و قارچها نيز در محيط تاريك پشت فرش بهتر رشد مي‌نمايند. نور آفتاب باعث نابودي همگي اين عوامل گرديده و براي سلامت و عمر بيشتر فرش لازم است. هنگام هوا دادن فرش در مقابل نور خورشيد بايد چند مرتبه فرش را جارو يا برس كشيد تا عوامل گفته شده بهتر از فرش خارج شوند. توصيه مي‌شود چنانچه فرش در اتاقهاي در بسته قرار دارد هفته‌اي يكبار درها و پنجره‌ها را باز كرد و از نظر بيد خوردگي و ساير عوامل مانند رطوبت، هواي اتاق را كنترل نمود. بهتر است در انبارهاي بزرگ فرش از تهويه‌هاي متعدد و مناسب استفاده گردد. زيرا هواي راكد نيز باعث رشد انواع قارچها و كپكها مي‌گردد.
۱۹) برای یکنواخت ماندن سطوح فرش بهتر است هر شش ماه یک بار فرش سروته شود.
۲۰) از گذاردن گلدان و یا درختچه بر روی فرش یا کنار آن خودداری کنید. اغلب پوسیدگی فرشها ناشی از آبهای اضافی پای گلدانها می باشد.
۲۱) در نقاطی که آب و هوای آن گرم و مرطوب می باشد بهتر است از فرشهای تمام پشم استفاده شود. چرا که این فرشها رطوبت کمی جذب می کنند.
۲۲) فرشهایی که مورد استفاده قرار می گیرند باید قبل از فرسوده و نخ نما شدن مرمت شوند. یا تعویض گردند.
23- از چسب زدن به ریشه های فرش جهت جلوگیری از آلودگی خودداری کنید چرا که این چسبها به راحتی حتی در قالیشویی ها پاک نمی شوند.سعی کنید دو سر ریشه های فرش را گره بزنید تا فرش شکافته نشود. در ضمن ، خود ریشه هارا حتی المقدور، داخل پارچه یا چرم گذاشته، آنها را بدوزید تا ریشه ها محفوظ بمانند.
برای برطرف كردن گودی فرش كه نمای زشتی نیز پدید می آورد میتوانید با راههای زیر این گودی را برطرف كنید :
الف) در چاله های ایجاد شده در فرش می توانید یك قطعه یخ بگذارید وصبر كنید تا مدت یك ساعت به همین حال بماند تا پرزهای خوابیده فرش دوباره به حالت طبیعی باز گردد .
ب) مقداری آب در محل گودی بریزید وپارچه ای مرطوب روی آن قرار دهید وآن را به ارامی با اتو نسبتأ داغ ماساژ وفشار دهیدتا پرزها به حالت اولیه باز گردند سپس با یك برس آن قسمت ها را برس بزنید .
از بین بردن جای وسایل سنگین از روی قالی وسایل سنگین مثل پایه مبل معمولاً بر روی فرش جا می‌گذارند. توصیه می‌شود یک تکه یخ روی محل مورد نظر بگذارید و سپس با دستمال خشک روی رطوبت آن را بگیرید و پرزهای قالی را به حالت اول برگردانید.
1.برای برق انداختن و درخشان كردن رنگ قالی میتوانید مقدار زیادی نشاسته ذرت روی فرش بپاشید و بگذارید یك ساعت بماند سپس با جاروبرقی آن راجارو كنید .
و نیز می توانید کمی سرکه را با خاک اره مخلوط کرده و به آرامی برسی را در این مخلوط بزنید و روی فرش بکشید وقتی که خشک شد با جارو برقی سطح آن را جارو کنید .
ضد عفونی و جلا دادن فرش
بعضی از میهمانان عادت دارند با کفش روی فرشهای تمیز منزل شما بیایند. وای به روزی که شما فردی وسواسی باشید. چه می‌کنید؟ فرش را با شیلنگ آب می‌شویید؟ بهتر است بعد از جارو زدن فرش، دستمال بزرگ حوله‌ای را آغشته به آب و سرکه سفید کنید و آرام روی پرزهای قالی بکشید مقدار سرکه نباید زیاد باشد و گرنه به فرش آسیب می‌رساند.
شفاف کردن رنگ قالی
ابتدا روی قالی مخلوط برگ‌های مرطوب (تفاله چای و نمک بپاشید، سپس با جاروبرقی، جارو کنید تا رنگ قالی شفاف شود.
2.برای از بین بردن کرک فرش میتوانید یک کیسه حمام را مرطوب کرده به دست بکشید و از راه خواب قالی کیسه بکشید . هر دو روز یکبار فرش ها را جارو بکشید. حداقل سالی چند بار با شامپو فرش فرش ها را شامپو بکشید.
روش های مراقبت و نگهداری از فرش
تغییر موضع دادن در هنگام جارو زدن هنگام جارو زدن گهگاهی مسیر را عوض نمائید یعنی از جهات مختلف جارو بزنید تا پرز و بافت فرش حالت خود را از دست ندهد و از پرز پرز شدن زیادی بکاهید.
جارو زدن مهم ترین قدم برای محافظت از فرش فرش را بطور منظم و دقیق جارو بزنید مخصوصاً قسمتهایی که رفت و آمد بیشتری صورت می گیرد. راه رفتن بر روی فرشهای کثیف به کثیفی و لکه ها اجازه می دهد تا به قسمتهای پایین پرز ها وارد شوند که برطرف سازی آنها مشکل تر است و این امر می تواند به بافت فرش صدمه بزند. جارو زدن مداوم این ذرات را قبل از این که مشکلی بوجود بیاورد از بین می برد هر از چند گاه از جاروی سنتی استفاده کنید این کار جلای فرش شما را بیشتر کرده با مرتب کردن پرزها فرش را زیباتر نشان می دهد..
برای مسیرهای پر رفت و آمد در هفته سه یا چهار بار و برای مسیرهای کم رفت و آمد در هفته دوبار جارو کردن توصیه می گردد.
برای تمیز کردن فرش جاروی دستی توصیه می شود . از جاروی برقی با دور خیلی تند و همچنین از جارو با برس چرخ دنده ای استفاده نفرمائید. برای جارو کردن فرش عجله نکنید بخصوص اگر صاحب فرشهای پرز بلندی همچون گبه‌ها هستید زیرا آلودگی در آنها دیر تر از بین می‌رود دسته جاروی خود را از یک نقطه خاص چندین بار عبور دهید تا مطمین شوید غبار‌ها کاملا گرفته شده اند.
برای جلوگیری از بوی بد مقداری جوش شیرین را به کیسه جاروبرقی خود اضافه کنید.
هنگام جارو زدن باید دقت کرد که در صورت مشاهده ی ساییدگی و کم پرزی فرش، حتی اگر کم هم باشد،
سریعاً برای رفع آن یا فروشآن اقدام شود؛چون اگر فرش متعمل باشد مشکلی ندارد؛ اما اگر اندکی ساییدگی پیدا کند؛ ارزش اولیه آن خیلی کاسته می شود .
پیش از تمیز کردن فرش، حتماً خوب جارو بزنید تا گرد وغبار آن گرفته شود. با مقداری ماست لکه‌هایی را که تازه روی فرش به وجود آمده پاک کنید. برای این منظور ماست را روی سطح لکّه بریزید و با یک قاشق جمع کنید. سپس با دستمال تمیز خوب خشک کنید...
تمیز کردن لبه قالی
گرد وخاک لبه‌های قالی را با یک برس دستی نظافت پاک کنید و سپس جاروبرقی بکشید برای تمیز کردن این قسمت میتوانید از مخلوط آب و پودر لباس‌شویی و یک فرچه نرم کمک بگیرید؛ اما مواظب باشید این مخلوط به فرش آسیب نرساند. سپس این قسمت را با دستمال خشک کنید و هنگام پهن کردن، زیر آن را کاغذ یا دستمال سفید قرار دهید تا نم فرش گرفته شود.
نحوه شستشو، نگهداری و مراقبت فرش ها
فرش نیز مانند هر وسیله دیگری جهت طولانی تر شدن عمر نیازمند نگهداری و مراقبت صحیح می باشد .
حتی المقدور شستشوی فرشهایتان را مخصوصا در مناطق سردسیر یا مرطوب به قالیشویی های معتبر بسپارید و از شستشوی آن در خانه اجتناب کنید زیرا عدم امکان آبگیری کامل در منزل باعث باقی ماندن رطوبت در فرش و رنگ زدگی یا پوسیدگی تدریجی آن می شود. در حالی که قالیشویی های معتبر و مجهز با استفاده از سیستم سانترفیوژ فرش را بعد شسشتو کاملا آبگیری می کنند.
- انبارها و منازلي كه رطوبت گير هستند براي نگهداري و يا مفروش كردن توسط فرش نيستند. به خوبي مي‌دانيم كه رطوبت پس از مدتي باعث كپك زدگي، رشد قارچ و در نهايت پوسيدگي فرش مي‌گردد. در شهرها و مناطقي كه جريان هوا به طور طبيعي مرطوب است، توصيه مي‌شود پس از 3 الي 6 سال فرشها را تعويض نمود تا قبل از پوسيدگي كامل و يا پاره شدن فرش بتوان چاره‌اي مناسب براي آن يافت.
رعایت نکات ذیل می تواند در راستای این هدف نقش موثری ایفا نماید
تاريخ انتشار مطلب: چهارشنبه, 10 دی 1399